Kategoria EB3 (Trzecia preferencja pracownicza) składa się z trzech podkategorii obejmujących pracowników wykwalifikowanych, profesjonalistów i pracowników niewykwalifikowanych. 28.6% rocznej puli wizowej (40,040 wiz) plus wizy niezużyte w pierwszej i drugiej preferencji pracowniczej. Kategoria EB3 wymaga Certyfikatu Zatrudnienia z Departamentu Pracy.
Zdjęcie: Kurt Trew
Kto może uzyskać status EB3
Pracownicy wykwalifikowani (Skilled Workers):
- Pracownicy z minimum dwuletnim doświadczeniem zawodowym w większości zawodów. Oferta pracy (stanowisko do objęcia przez cudzoziemca) musi również wymagać minimum dwuletniego doświadczenia zawodowego. Nie istnieją szczegółowe kryteria wykształcenia w tej grupie, kryterium podstawowym jest doświadczenie zawodowe.
Pracownik wykwalifikowany musi mieć sponsora (pracodawcę i ofertę pracy), który złoży w jego imieniu petycję pracowniczą (formularz I-140, Petition for Alien Worker) na podstawie wydanego wcześniej przez Departament Pracy certyfikatu zatrudnienia (Permanent Labor Certification).
Profesjonaliści (Professionals):
- Pracownicy w zawodach i na stanowiskach wymagających minimum Bachelor’s Degree (studia 4-letnie, polski odpowiednik to najczęściej stopień magistra) lub ekwiwalentu z uczelni zagranicznej. W niektórych wypadkach kombinacja doświadczenia i wyształcenia niższego niż Bachelor’s Degree może być uznana jeśli niezależna agencja ewaluacyjna potwierdzi, że kombinacja taka odpowiada stopniowi bakałarza. Oferta pracy i zajmowane stanowisko musi wymagać takiego wykształcenia.
Profesjonalista musi mieć sponsora (pracodawcę), który złoży w jego imieniu petycję pracowniczą (formularz I-140, Petition for Alien Worker) na podstawie wydanego wcześniej przez Departament Pracy certyfikatu zatrudnienia (Permanent Labor Certification).
Pracownicy niewykwalifikowani (Other Workers):
- Pracownicy z doświadczeniem zawodowym mniejszym niż 2 lata. Do tej podgrupy należą również zawody niewymagające żadnego doświadczenia. Okres oczekiwania na wizę imigracyjną dla pracownika niewykwalifikowanego jest jednak najdłuższy ze wszystkich kategorii pracowniczych.
Pracownik w zawodzie niewymagającym kwalifikacji musi mieć sponsora (pracodawcę), który złoży w jego imieniu petycję pracowniczą (formularz I-140, Petition for Alien Worker) na podstawie wydanego wcześniej przez Departament Pracy certyfikatu zatrudnienia (Permanent Labor Certification).
Uwaga: Wszystkie trzy podkategorie wymagają certyfikatu zatrudnienia z Departamentu Pracy (zatwierdzony formularz ETA-9089). W niektórych zawodach istnieją jednak permanentne braki kadrowe (pielęgniarki, fizykoterapeuci) i stworzono dla nich specjalną podgrupę zawodów (Schedule A) zwolnionych z procesu Labor Certification. Pracodawcy pragnący zatrudnić osoby w tych zawodach mogą złożyć wypełnioną aplikacje o certyfikat zatrudnienia (formularz ETA-9089) wraz z petycją pracowniczą (formularz I-140, Application for Alien Worker) bezpośrednio w Urzędzie Imigracyjnym (z pominięciem Departamentu Pracy). Oferta pracy w żadnej podgrupie kategorii EB3 nie może być tymczasowa ani sezonowa i musi być pełnoetatowa (za pełny etat uznaje się zatrudnienie w wymiarze minimum 35 godzin tygodniowo).
Kto może sponsorować pracownika w kategorii EB3
- Każde przedsiębiorstwo, firma lub organizacja niedochodowa, oraz agencje rządowe każdego szczebla;
- Pracodawca-sponsor musi wykazać, że na oferowane miejsce pracy nie ma chętnych lub wystarczająco wykształconych albo doświadczonych pracowników amerykańskich;
- Oferta pracy nie może być w żaden sposób dyskryminująca dla amerykańskich pracowników*;
- Musi wykazać, że posiada wystarczające środki finansowe aby zatrudnić dodatkowego pracownika;
- Musi się zobowiązać do płacenia stawek zgodnych z zaleceniem Departamentu Pracy (prevailing wage - stawka obowiązująca);
- Musi przeprowadzić proces naboru zgodnie z przepisami Departamentu Pracy i uzyskać dla przyszłego pracownika certyfikat zatrudnienia (Permanent Labor Certification).
* Oferta dyskryminująca to oferta, w której wymagania zawodowe są tak skonstruowane, aby zapewnić cudzoziemcowi znaczącą przewagę nad pracownikiem amerykańskim. Przykładem może być nieuzasadniony wymóg znajomości języków obcych, albo kombinacja wielu różnych zawodów nie znajdująca uzasadnienia w normalnej pracy. Takie wymagania mogą być oczywiście dopuszczalne i akceptowane, ale muszą być dobrze udokumentowane. Znajomość jednego lub kilku języków obcych nikogo nie dziwi jeśli dotyczy tłumacza albo pracownika międzynarodowej firmy. Znajomość języków jest jednak trudna do zaakceptowania jeśli jest wymagana od piekarza.
Wymagania
Osoba ubiegająca się o wizę imigracyjną w kategorii EB3 musi wykazać, że spełnia wszystkie warunki oferowanego miejsca pracy i że ma stosowne wykształcenie i doświadczenie zawodowe.
Proces
Proces legalizacji lub zmiany pobytu na stały w USA (albo uzyskanie wizy imigracyjnej poza USA) składa się z trzech etapów:
- Petycja imigracyjna: Petycja (formularz I-140, Petition for Alien Worker) jest wymagana we wszystkich trzech podkategoriach EB3. Petycja jest składana przez przyszłego pracodawcę na podstawie zatwierdzonego wcześniej certyfikatu zatrudnienia z Departamentu Pracy (za wyjątkiem zawodów z Listy A). Zatwierdzenie petycji oznacza, że Urząd Imigracyjny (USCIS) uznał prawo cudzoziemca do starania się o stały pobyt.
- Wiza imigracyjna: większośc wiz imigracyjnych w kategoriach pracowniczych podlega kwotom imigracyjnym (ograniczeniom ilościowym) wyznaczanym przez Kongres dla poszczególnych kategorii i krajów (EB3 - Pracownicy Wykwalifikowani, Profesjonaliści i inni, otrzymuje 28.6% rocznej puli wizowej). W momencie zatwierdzenia petycji, wiz prawie nigdy nie ma od razu, co oznacza długie oczekiwanie w kolejce - aktualnie rozpatrywane są podania z 2006 roku, opóźnienia sięgają więc prawie 6 lat (informacja nieauktualna: większość aplikacji jest "current" - rozpatrywanych na bieżąco i bez opóźnień - sprawdź Visa Bulletin). O fakcie zatwierdzenia petycji powiadamiany jest sponsor i Narodowe Centrum Wizowe (National Visa Center) w Plymouth, New Hampshire, które decyduje – na podstawie podanego adresu osoby sponsorowanej - czy może się ona starać o zmianę statusu w USA czy o wizę imigracyjną w ambasadzie. NVC powiadamia aplikanta listownie kiedy wizy w danej kategorii są bieżące (current). Razem z powiadomieniem aplikant otrzymuje wyczerpujące instrukcje w jaki sposób przygotować i gdzie przesłać wymaganą dokumentację. O tym czy wizy są bieżące można się też dowiedzieć samemu sprawdzając Biuletyn Wizowy (Visa Bulletin).
- Stały pobyt: Immigrant Visa Adjudication to trzeci etap, na którym cudzoziemiec składa podanie o zmianę statusu jeśli jest już w USA, albo o wydanie wizy imigracyjnej jeśli przebywa poza Stanami Zjednoczonymi. Interview w lokalnym Urzędzie Imigracyjnym albo w ambasadzie to dostatni etap sprawy (dla osób wjeżdżających do USA na wizie imigracyjnej, ostatnim etapem jest „admission” - czyli odprawa graniczna przeprowadzona przez urzędnika imigracyjnego.
Zmiana statusu
Podanie o zmianę statusu to formularz I-485, Application to Register Permanent Residence or Adjust Status. Przed wydaniem decyzji Urząd Imigracyjny zażąda oddania odcisków palców, a FBI sprawdzi informacje kryminalne aplikanta. Razem z aplikacją o zmianę statusu musisz wysłać kopię zatwierdzonej petycji (formularz I-797 Notice of Action), wyniki badań lekarskich, zdjęcia i dokumentację dodatkową. Wraz z aplikacją można też wysłać podanie o zezwolenie na pracę (formularz I-756, Application for Employment Authorization) ponieważ osoba oczekująca na decyzję Urzędu Imigracyjmego ma prawo do pracy do momentu wydania tej decyzji, nawet jeśli w międzyczasie oryginalna wiza wjazdowa lub status już wygasł. Osoba w trakcie oczekiwania nie może opuszczać USA, ale może się ubiegać o zezwolenie na wyjazd w sytuacjach uzasadnionych i o pozwolenie na powrót (formularz I-131, Advance Parole). W niektórych przypadkach Urząd Imigracyjny może odstąpić od osobistego spotkania z aplikantem, ale „interview” jest przeważnie wymagane. Interview to ostatni etap zmiany statusu na stały i po zatwierdzeniu aplikanta zielona karta jest wysyłana pocztą.
Wiza imigracyjna
Proces konsularny jest w całości prowadzony przez Departament Stanu i nie wymaga udziału Urzędu Imigracyjnego po zatwierdzeniu petycji. Narodowe Centrum Wizowe powiadamia aplikanta listownie o wymaganych opłatach i dokumentach kiedy wizy w danej kategorii są bieżące. Ta sama agencja ustala też datę spotkania (interview) w ambasadzie. Wiza imigracyjna uprawnia do wjazdu do USA na statusie stałego rezydenta, a zielona karta jest wysyłana pocztą na podany wcześniej adres w USA.
Dokumentacja
Pracownicy wykwalifikowani (Skilled Workers):
- Zaświadczenia dotyczące zatrudnienia przez minimum 2 lata w zawodzie zgodnym z ofertą pracy;
- Świadectwa szkolne, świadectwa ukończenia kursów zawodowych zgodnych z wymaganiami sponsorowanego miejsca pracy.
Profesjonaliści (Professionals):
- Przynajmniej stopień bakałarza (Bachelor’s Degree) lub/oraz dodatkowe zaświadczenia, kursy i szkolenia zgodne z wymaganiami oferty;
- Zaświadczenia z pracy, dowody posiadania wymaganego doświadczenia zawodowego.
Uwaga: głównym kryterium podkategorii profesjonalistów jest wykształcenie, a nie doświadczenie zawodowe jak w podkategorii pracowników wykwalifikowanych, dlatego do stałego pobytu mogą się kwalifikować osoby bez doświadczenia zawodowego, ponieważ formalne wykształcenie zapewnia wiedzę teoretyczną i praktyczną i jest wystarczające do wykonywania zawodu.
Pracownicy niewykwalifikowani (Other Workers):
- Muszą udokumentować, że w momencie złożenia aplikacji są w stanie wykonywać pracę (zawód) określoną w ofercie;
- Zaświadczenia z pracy, dowody posiadania wykształcenia i doświadczenia zawodowego zgodnych z wymaganiami stanowiska.
Uwaga: Urząd Imigracyjny lub konsul mogą zawsze zażądać dodatkowej dokumentacji, podobnie jak w przypadku każdej innej wizy nieimigracyjnej czy imigracyjnej.
Podsumowanie
Kategoria EB3 pozwala na imigrację do USA osobom w każdym zawodzie, zaczynając od gospodyń domowych a kończąc na inżynierach i fachowcach-profesjonalistach. Łącznie kategorie pracownicze od EB1 do EB5 obejmują wszystkie możliwe zawody, specjalności i sytuacje oraz wszystkie wyobrażalne kombinacje. Na podstawie zawodu, wykształcenia, doświadczenia zawodowego lub szczególnych umiejętności, talentu albo osiągnięć, może do USA wyemigrować właściwie każdy, pod warunkiem, że ma sponsora i ofertę pracy, chociaż i to nie zawsze jest wymagane. Ponad 40 tysięcy wiz w kategorii EB3 jest wykorzystywanych w całości każdego roku co oznacza, że mnóstwo ludzi nadal uważa Stany za lepsze miejsce na robienie kariery zawodowej niż własny kraj. Uważają tak nie tylko profesorowie uniwersyteccy i wielcy artyści, ale rónież stolarze, spawacze i projektanci grafiki komputerowej. Niestety, wiz w Trzeciej Preferencji Pracowniczej prawie nigdy nie ma na bieżąco, a aktualne opóźnienia w ich wydawaniu sięgają od 5 do 7 lat (sprawdź Visa Bulletin).
Sponsorstwo pracownicze, pomimo opóźnień, utrudnień i pułapek (Permanent Labor Certification - PERM - to najtrudniejszy i najbardziej skomplikowany proces imigracyjny), jest jedynym i w miarę pewnym sposobem emigracji do USA jeśli nie masz bliskiej rodziny, która mogłaby cię sponsorować. Ułatwieniem - zwłaszcza w podkategorii pracowników wykwalifikowanych - jest to, że żaden zawód nigdy nie jest do końca zdefiniowany, a doświadczenie zdobyte w jednym jest bardzo często przydatne w innych. Ponieważ kryterium podstawowym w tej podkategorii jest właśnie doświadczenie, to ono decyduje, czy kwalifikujesz się do oferty pracodawcy. Nie musiałeś więc być wcześniej zatrudniony na identycznym stanowisku wykonując identyczne zadania. Wystarczy, że umiesz to robić, nawet jeśli konkretne umiejętności zdobyłeś w całkiem innym zawodzie.
Uwaga: stały rezydent to osoba, która na stałe mieszka w USA. Częste wyjazdy, dlugie pobyty poza USA (zwłaszcza w kraju pochodzenia) mogą sugerować, że utrzymujesz stałe miejsce zamieszkania za granicą, czyli że nie potrzebujesz stałego pobytu. Jeśli przyjeżdżasz tylko czasem (żeby utrzymać zieloną kartę), przebywasz w Ameryce tylko kilka miesięcy w roku i regularnie wyjeżdżasz na dłuższe okresy, możesz stracić status stałego rezydenta. Osobom, które przyjeżdżają do USA tylko okazjonalnie, w interesach lub w odwiedziny do krewnych (w tym np. do męża lub żony) nie przysługuje stały pobyt. Takie osoby powinny się starać o wizy nieimigracyjne (tymczasowe).
