EB5 Inwestorzy

EB5 (Piąta preferencja pracownicza) zawiera dwie podkategorie inwestorów zamierzających uruchomić calkiem nowe przedsiębiorstwo, albo zainwestować w firmę przeżywającą trudności. Rezultatem tej inwestycji musi być stworzenie co najmniej 10 nowych miejsc pracy (job creation) w nowej firmie, podniesienie obrotów lub zatrudnienia w istniejącej, albo utrzymanie poziomu zatrudnienia w firmie ratowanej od upadku przez inwestycję cudzoziemca. 7.1% rocznej puli wizowej. Kategoria EB5 nie wymaga Certyfikatu Zatrudnienia z Departamentu Pracy, sponsora ani oferty pracy i jest procesem samosponsorowania.

Zdjęcie: Matt Mordfin

Kto może uzyskać status EB5

• Osoba, która zainwestowała lub jest w trakcie inwestowania pieniędzy w uruchomienie nowego przedsiębiorstwa w USA;
• Inwestor, który zainwestował lub jest w trakcie inwestowania pieniędzy w przedsiębiorstwo istniejące co najmniej 2 lata, albo w podupadające przedsiębiorstwo w USA - inwestycja w przedsiębiorstwo może też oznaczać kupno istniejącej firmy;
• Żona lub mąż i dzieci inwestora w wieku poniżej 21 lat.

Wymagania

Nowe przedsiębiorstwo: inwestor musi zainwestować lub być w trakcie inwestowania minimum miliona dolarów w uruchomienie nowego przedsiębiorstwa gdziekolwiek na terenie USA, albo 500 tysięcy dolarów w firmę tworzoną w „obszarach wyznaczonych”.

• „Obszar wyznaczony” zezwalający na inwestycję w wysokości $500,000 a nie miliona, to wszystkie tereny wiejskie oraz tereny miejskie, borykające się z problemem wysokiego bezrobocia (wysokie bezrobocie to takie, które sięga 150% średniej krajowej);
• Stworzona dzięki inwestycji firma czy przesiębiorstwo musi działać na amerykańskim rynku produkując towary bądź oferując usługi dla publiczności w USA;
• Przedsiębiorstwo musi stworzyć minimum 10 nowych miejsc pracy dla pracowników amerykańskich (wszystkich uprawnionych do legalnej pracy);
• Inwestor musi być czynnie zaangażowany w codzienną działalność i zarządzanie nowostworzonej firmy jako bezpośredni dyrektor, manager lub członek zarządu albo rady dyrektorów - musi mieć istotny wpływ na podejmowanie decyzji dotyczących przedsiębiorstwa.

Przedsiębiorstwo istniejące lub podupadłe: inwestor może zainwestować takie same kwoty w firmę istniejącą od co najmniej 2 lat.

• Inwestycja powinna w ciągu pierwszych 2 lat doprowadzić do 40 procentowego wzrostu obrotów lub zatrudnienia;
• Może też zainwestować w przedsiębiorstwo podupadłe, przeżywające kryzys wyrażający się spadkiem obrotów w wysokości co najmniej 20% całkowitej wartości firmy w okresie ostatnich 12 do 24 miesięcy poprzedzających pierwszą odnotowaną stratę:
• Inwestycja w przedsiębiorstwo przeżywające trudności lub w przedsiębiorstwo podupadłe musi się przyczynić do utrzymania zatrudnienia przez okres co najmniej 2 lat na poziomie sprzed inwestycji, lub sprzed pierwszej odnotowanej straty finansowej przedsiębiorstwa;
• Inwestor musi być czynnie zaangażowany w codzienną działalność i zarządzanie dofinansowywanej firmy jako bezpośredni dyrektor, manager albo członek zarządu lub rady dyrektorów - musi mieć istotny wpływ na podejmowanie decyzji dotyczących przedsiębiorstwa.

Uwaga: istnieje również możliwość starania się o stały pobyt poprzez inwestycję takich samych sum i na takich samych zasadach w stworzone przez inwestora Centrum Regionalne związane z przedsięwzięciem komercyjnym i zaakceptowane przez Urząd Imigracyjny. Jest to wciąż program pilotażowy, w praktyce nie różniący się zasadniczo od dwóch przedstawionych powyżej podkategorii.

Proces

Uzyskanie stałego pobytu w kategorii EB5 to procedura 3-stopniowa oparta na samosponsorowaniu się inwestora. Proces legalizacji lub zmiany statusu na stały w USA (albo uzyskanie wizy imigracyjnej poza USA) składa się z trzech etapów:

• Petycja imigracyjna: petycja inwestorska (formularz I-526, Petition for an Alien Enterpreneur) jest wymagana w obydwu podkategoriach EB5, a jej zatwierdzenie oznacza, że Urząd Imigracyjny (USCIS) uznał prawo cudzoziemca do starania się o stały pobyt na podstawie znacznej inwestycji.
• Wiza imigracyjna: większośc wiz imigracyjnych w kategoriach pracowniczych podlega kwotom imigracyjnym (ograniczeniom ilościowym) wyznaczanym przez Kongres dla poszczególnych kategorii i krajów (EB5 - Special Immigrants otrzymuje 7.1% ogólnej puli wizowej). Wizy inwestycyjne są prawie zawsze bieżące. Nie ma w tej kategorii opóźnień a cała sprawa trwa zaledwie kilka miesięcy (Biuletyn Wizowy). O fakcie zatwierdzenia petycji powiadamiane jest Narodowe Centrum Wizowe (National Visa Center) w Plymouth, New Hampshire, które decyduje - na podstawie podanego adresu inwestora - czy może się ona starać o zmianę statusu w USA czy o wizę imigracyjną w ambasadzie (w zależności od tego gdzie przebywa). NVC powiadamia aplikanta listownie kiedy wizy w danej kategorii są bieżące (current). Razem z powiadomieniem aplikant otrzymuje wyczerpujące instrukcje w jaki sposób przygotować i gdzie przesłać wymaganą dokumentację. O tym czy wizy są bieżące można się też dowiedzieć samemu sprawdzając Biuletyn Wizowy (Visa Bulletin).  
• Warunkowy stały pobyt: Immigrant Visa Adjudication to trzeci etap, na którym cudzoziemiec składa podanie o zmianę statusu jeśli jest już w USA, albo o wydanie wizy imigracyjnej jeśli przebywa poza Stanami Zjednoczonymi. Przyznany w ten sposób stały pobyt jest warunkowy, tzn. obowiązuje tylko przez 2 lata i na taki sam okres jest wydawana zielona karta. Aplikant musi złożyć osobne podanie o usunięcie warunkowości przed upływem 2 lat.

Usunięcie warunkowości pobytu: W okresie 90 dni przed upływem ważności warunkowej zielonej karty, inwestor musi złożyć podanie wraz z dokumentacją przedstawiającą komercyjny sukces przedsięwzięcia, w które zainwestował.

Zmiana statusu

Podanie o zmianę statusu to formularz I-485, Application to Register Permanent Residence or Adjust Status. Przed wydaniem decyzji Urząd Imigracyjny zażąda oddania odcisków palców, a FBI sprawdzi informacje kryminalne aplikanta. Razem z aplikacją o zmianę statusu musisz wysłać kopię zatwierdzonej petycji inwestorskiej I-526 (formularz I-797 Notice of Action), wyniki badań lekarskich, zdjęcia i dokumentację dodatkową. Inwestor nie musi składać podania o zezwolenie na pracę (formularz I-756, Application for Employment Authorization) ponieważ ma prawo do pracy automatycznie jeśli Urząd Imigracyjny zatwierdzi petycję i aplikację o zmianę statusu (procedura jest względnie szybka). Urząd Imigracyjny rzadko wymaga „interview” i cała procedura jest przeważnie załatwiana pocztą.

Wiza imigracyjna

Proces konsularny jest w całości prowadzony przez Departament Stanu i nie wymaga udziału Urzędu Imigracyjnego po zatwierdzeniu petycji. Narodowe Centrum Wizowe powiadamia aplikanta listownie o wymaganych opłatach i dokumentach kiedy wizy w danej kategorii są bieżące. Ta sama agencja ustala też datę spotkania (interview) w ambasadzie. Wiza imigracyjna uprawnia do wjazdu do USA na statusie warunkowego stałego rezydenta, a tymczasowa zielona karta jest wysyłana pocztą na podany wcześniej adres w USA.

Dokumentacja - petycja imigracyjna

• List z prośbą o zakwalifikowanie do kategorii EB5 z wytłumaczeniem powodów, dla których jest to uzasadnione;
• Petycja Inwestycyjna, formularz I-562, Petition for an Alien Enterpreneur;
• Dowód istnienia firmy w USA: dokumenty korporacyjne, umowy partnerskie, pokwitowania, dokumentacja dotycząca pracowników, licencje, zezwolenia, itd. - LUB - plan stworzenia nowej firmy, której celem jest dochód (for profit), na przykład:
  • Dowód rejestracji korporacji
  • Dokumentacja dotycząca rozpoczęcia działalności, licencje, zezwolenia, certyfikaty
  • Kopie materiałów reklamowych, itd., lub:
• Szczegółowa ewidencja oraz Bussiness Plan przedstawiające w jaki sposób nowopowstałe lub dofinansowane przedsiębiorstwo osiągnie zamierzone cele biznesowe, i jak stworzy co najmniej dziesięć wymaganych nowych miejsc pracy i kiedy to nastąpi (sam inwestor oraz jego najbliższa rodzina, nawet jeśli będą zatrudnieni w firmie, nie są zaliczani do nowostworzonych miejsc pracy). Plan byznesowy powinien przedstawiać pierwsze dwa lata działalności wraz z wyjaśnieniem kiedy i jacy pracownicy będą przyjęci.

Uwaga: 10 nowych miejsc pracy nie musi być stworzonych od razu, ale muszą one zostać stworzone w ciągu pierwszych dwóch lat działalności.

Dowód posiadania funduszy lub kontroli nad funduszami: jeżeli inwestor dokanał już inwestycji i uruchomił firmę w USA lub zainwestował środki w istniejące przedsiębiorstwo:

• Dowody wpłat, przelewów, wypłat, dokumentacja podatkowa, dowody, że inwestycja wynosi wymagany milion lub 500 tysięcy dolarów, wszelka dokumentacja wskazująca, że przedsięwzięcie nie jest sztuczne, ale że jest rzeczywistym przedsiębiorstwem lub projektem byznesowym przynoszącym lub stwarzającym poważne szanse na dochody w USA;
  • Transfery bankowe
  • Dowody wpłat na konta
  • Zaświadczenia, kwity, zrealizowane czeki, umowy, itd.
• Dokumentacja przedstawiająca legalne pochodzenie inwestowanych środków;
  • Dokumentacja biznesowa z innego kraju
  • Rozliczenia podatkowe przedsiębiorstw, których inwestor był lub jest właścicielem
  • Wszelka inna dokumentacja pozwalająca stwierdzić, że pieniądze pochodzą z legalnego źródłą (np. wygrana na loterii, odszkodowania, etc.)
• Jeżeli przedsiębiorstwo ma działać w ramach programu pilotażowego Regional Center, również dokumentacja przedstawiająca lokalizację;
• Opis stuktury organizacyjnej przedsiębiorstwa wraz z opisem aktualnej lub przyszłej pozycji inwestora. Dokumentacja musi wykazać, że inwestor będzie pełnił kluczową (decyzyjną) role w przesiębiorstwie i będzie w całości lub w znaczącej części zarządzał firmą;
• W przypadku istniejących firm wspieranych inwestycją cudzoziemca, nie ma obowiązku stworzenia nowych miejsc pracy, ale firma musi przez okres co najmniej dwóch lat utrzymać istniejący stan zatrudnienia, nie może to jednak być mniej niż 10 istniejących miejsc pracy (w praktyce dla celów wizy EB5, do inwestycji nadają się więc jedynie firmy zatrudniające powyżej 10 pracowników);
• Opłata za petycję.

Dokumentacja - zmiana statusu

• Aplikacja o zmianę statusu, formularz I-485, Application to Register Permanent Residence or Adjust Status;
• Kopia zatwierdzenia petycji, Powiadomienie, formularz I-797, Notice of Action;
• Dwa jednakowe, nieretuszowane zdjęcia bez nakrycia głowy (chyba że jesteś takiego wyznania, które wymaga nakrycia) na jasnym tle, z przodu;
• Opłata za rozpatrzenie aplikacji.

Dokumentacja - proces konsularny

• Formularz DS-230 - Aplikacja o Wizę Imigracyjną;
• Kopia zatwierdzenia petycji, Powiadomienie, formularz I-797, Notice of Action;
• Kopie dokumentacji przedstawionej Urzędowi Imigracyjnemu wraz z petycją (na wszelki wypadek*);
• Zaświadczenie o niekaralności z Centralnego Rejestru Skazanych oraz podobne zaświadczenia z policji lub odpowiednich urzędów lub agencji (o niekaralności lub o skazaniach) ze wszystkich miejsc zamieszkania powyżej 6 miesięcy od momentu ukończenia 16 lat;
• Ważny paszport;
• Dwa jednakowe, nieretuszowane zdjęcia bez nakrycia głowy (chyba że jesteś takiego wyznania, które wymaga nakrycia) na  jasnym tle, z przodu;
• Opłata wizowa.

* Ambasady i wydziały konsularne w zasadzie nie mają prawa podważać decyzji Urzędu Imigracyjnego lub Departamentu Pracy i kopia powiadomienia o zatwierdzeniu petycji powinna być w zupełności wystarczająca. Zdarza się jednak, że konsul żąda niektórych dokumentów przedstawionych wcześniej Urzędowi Imigracyjnemu.

Dokumentacja - usunięcie warunkowości statusu

• List z prośbą o usunięcie warunkowości wraz z wyjaśnieniem, dlaczego taka prośba jest uzasadniona;
• Petycja o usunięcie warunkowości statusu inwestora, formularz I-829, Petition by Enterpreneur to remove Conditions;
• Jeżeli firma została założona wcześniej niż inwestor złożył oryginalną petycję o warunkowy stały pobyt (na początku procesu), wiele dokumentów załączonych wtedy do petycji powtórzy się teraz:
  • Dokumenty założycielskie, Articles of Incorporation, etc.
• Dowody zainwestowania wymaganej sumy:
  • Przelewy bankowe, wpłaty i wypłaty, zrealizowane czeki;
• Jeżeli firma została założona po uzyskaniu statusu lub wizy imigracyjnej w ambasadzie, dowody, że nadal istnieje i działa:
  • Dokumenty założycielskie
  • Rozliczenia podatkowe z okresu działalności firmy, kwartalne lub/i roczne
  • Miesięczne rozliczenia bankowe (bank statements)
  • Kontrakty
  • Licencje i zezwolenia biznesowe
  • Dokumentacja finansowa z całęgo okresu (audited financial statements)
• Dokumentacja przedstawiająca liczbę pełnoetatowych pracowników na początku oraz w momencie składania petycji o usunięcie warunkowości (firmy nieistniejące wcześniej najczęściej zaczynały do zera);
  • Listy płac
  • Rozliczenia podatkowe
  • Ubezpieczenia pracownicze
  • Formularze I-9 pracowników, itd.
• W przypadku firm istniejących wcześniej, dokumentacja musi udowodnić, że inwestor zdołał utrzymać ilość miejsc pracy na tym samym poziomie (a nie stworzył nowe);
• Opłata za rozpatrzenie aplikacji.

Uwaga: Urząd Imigracyjny lub konsul mogą zawsze zażądać dodatkowej dokumentacji, podobnie jak w przypadku każdej innej wizy nieimigracyjnej czy imigracyjnej.

Podsumowanie

Kategoria EB5 pozwala na imigrację do USA przede wszystkim ludziom z pieniędzmi. Ameryka stwarza wielkie możliwości inwestycyjne ale również możliwości produkcji i sprzedaży towarów - wciąż jest to największy rynek zbytu świata. Z ogromnym zapleczem technicznym i naukowym, z w miarę jeszcze liberalnymi przepisami, stosunkowo niskimi podatkami oraz z względnie tanią teraz siłą roboczą, USA - szczególnie w czasie kryzysu - może się okazać bardzo interesującą alternatywą dla inwestorów i businessmanów. Założenie i odpowiednia rejestracja przedsiębiorstwa to sprawa kilku dni. Wszystko czego potrzebuje byznes do rozpoczęcia działalności można znaleźć dosłownie na wyciągnięcie ręki: lokale, obsługę prawną i administracyjną, poradnictwo, zaplecze techniczne, transport każdego rodzaju czy wykwalifikowanych pracowników. Prowadzenie firmy w Ameryce jest wciąż o wiele łatwiejsze niż gdzie indziej, a uzyskanie stałego pobytu na podstawie inwestycji, pomimo, że wymaga rozległej dokumentacji i sporej ilości pieniędzy, jest procesem względnie prostym i szybkim.

Uwaga: stały rezydent to osoba, która na stałe mieszka w USA. Częste wyjazdy, dlugie pobyty poza USA (zwłaszcza w kraju pochodzenia) mogą sugerować, że utrzymujesz stałe miejsce zamieszkania za granicą, czyli że nie potrzebujesz stałego pobytu. Jeśli przyjeżdżasz tylko czasem (żeby utrzymać zieloną kartę), przebywasz w Ameryce tylko kilka miesięcy w roku i regularnie wyjeżdżasz na dłuższe okresy, możesz stracić status stałego rezydenta. Osobom, które przyjeżdżają do USA tylko okazjonalnie, w interesach lub w odwiedziny do krewnych (w tym np. do męża lub żony) nie przysługuje stały pobyt. Takie osoby powinny się starać o wizy nieimigracyjne (tymczasowe).

Stały pobyt uzyskany w kategorii EB5 już po uzyskaniu nie różni się niczym od statusu rezydenta uzyskanego na jakiejkolwiek innej podstawie i również wymaga stałego zamieszkania w USA. Prowadzenie biznesu może jednak wymuszać wyjazdy, co może w niektórych przypadkach utrudnić lub nawet uniemożliwić utrzymanie statusu rezydenta (pobyt poza USA dłużej niż rok).
Istnieje odpowiednik EB5 w postaci nieimigracyjnej wizy inwestycyjnej E2, która - jako niemigracyjna - nie stawia warunku stałego zamieszkania w USA i stawia o wiele niższe wymagania dotyczące wysokości inwestycji. E2 jest szczególnie użyteczna dla osób prowadzących firmę w USA, ale również w innym kraju, co wymaga dłuższych pobytów poza USA. Wyjazd i pwrót do USA na wizie tymczasowej E2 oznacza jej automatyczne przedłużenie, ale pobyt w USA do końca jej ważności wymaga przedłużenia w Urzędzie Imigracyjnym, który może odmówić przedłużenia. Jedyną gwarancją swobody w poruszaniu się bez żadnych ograniczeń czasowych, jest więc tylko obywatelstwo USA.