Prawo imigracyjne pozwala na staranie się i uzyskanie wizy imigracyjnej przed wyjazdem do USA. Aplikant musi spełniać wszystkie wymagania, w większości przypadkuw musi też mieć sponsora i zatwierdzoną petycję imigracyjną, ale wszystko można załatwić będąc jeszcze w kraju.
Konsulat USA
Stały pobyt w USA - albo status stałego rezydenta ("permanent resident status" - albo poprostu zieloną kartę), można uzyskać na dwa sposoby: z zagranicy, co nazywa się procesem konsularnym, albo będąc w USA w procesie zmiany statusu (dostosowania - "adjustment of status"). Proces konsularny jest w całości prowadzony poza USA, w placówce dyplomatycznej w miejscu zamieszkania osoby ubiegającej się o stały pobyt i kończy się uzyskaniem wizy imigracyjnej. Uprawnia ona do wjazdu do Stanów Zjednoczonych i pozostania na stałe.
Obydwa sposoby prawie zawsze wymagają zatwierdzonej wcześniej petycji, statusu uchodźcy albo przynależności do jakiejś szczególnie uprzywilejowanej grupy, oraz spełnienia dodatkowych wymagań. Większość kategorii imigracyjnych ma do dyspozycji tylko ograniczoną ilość wiz - tyle ile zgodnie z przepisami przyznawanych jest co roku przez Kongres. Stałego pobytu nie można więc uzyskać w żadnej kategorii, w której obowiązują kwoty wizowe, jeżeli wizy na dany rok fiskalny zostały już wyczerpane. Podania o zmianę statusu albo o wizę imigracyjną można składać tylko wtedy, kiedy w danej kategorii wizy jeszcze są (kategoria jest "current" - bieżąca).
Kto może skorzystać z procesu konsularnego
Każda osoba przebywająca poza USA może się starać o wizę imigracyjną w jednej z poniższych kategorii. Większość wiz imigracyjnych wymaga wcześniejszego złożenia i zatwierdzenia petycji imigracyjnej - najczęściej przez "sponsora", lub w niektórych kategoriach - przez samego zainteresowanego.
Wymagania
Osoba starająca się o stały pobyt - o prawo do imigracji i osiedlenia się w USA - musi spełniać szereg warunków. Warunkiem numer jeden jest zakwalifikowanie się do jednej z kategorii, przewz które można się starać o prawo stałego pobytu.
Kategoria rodzinna: cztery podkategorie ("preferencje" rodzinne) w dwóch grupach - IR (najbliższa rodzina obywatela) i F (najbliższa rodzina stałego rezydenta) - obejmują wszystkie osoby od rodziców po braci i siostry. Uzyskanie stałego pobytu w każdym przypadku wymaga zatwierdzenia petycji rodzinnej, formularz I-130, Petition for Alien Relative.
Kategoria pracownicza: pięć podkategorii ("preferencji" pracowniczych) obejmuje wszystkie możliwe sytuacje związane z zatrudnieniem i zawody - od samosponsorujących się -super-wybitnych naukowców, biznesmanów i sportowców, poprzez artystów, fizykoterapeutów (Schedule A), dyrektorów przedsiębiorstw i poważnych inwestorów, po fachowców w każdej dziedzinie a nawet osoby z minimalnym doswiadczeniem, dawniej zgrupowane w Shedule B. Wszystkie podania o stały w tej kategorii wymagaja wcześniejszego zatwierdzenia petycji pracowniczej - formularz I-140, Petition for Alien Worker (albo petycji dla inwestora, formularz I-526, Immigrant Petition by Alien Entrepreneur). Większość wymaga uzyskania Certyfikatu Zatrudnienia z Departamentu Pracy (Permanent Labor Certification).
Specjalni imigranci: cała grupa różnych klasyfikacji zebranych w jednej podkategorii pracowniczej EB4. Pomimo przynależności do kategorii praciowniczej, tylko część zgrupowanych tam osób może uzyskać pobyt na podstawie zawodu albo oferty pracy. Niektóre powinny być raczej sklasyfikowane jako humanitarne - np. tłumacze z Iraku, nieletni bez opieki rodziców czy wdowy i wdowcy. W wiekszości przypadków wymagane jest wcześniejsze zatwierdzenie petycji I-360, Petition for Amerasian, Widow(er), and Special Immigrant.
Inne kategorie: grupa zawiera przypadki nie mieszczące się w żadnej innej kategorii i są w niej programy humanitarne, przypadki specjalnych statusów i parole. Niektóre wymagają zatwierdzenia petycji I-360, Petition for Amerasian, Widow(er), and Special Immigrant, inne wymagają jedynie rejestracji lub zgłoszenia.
Wszystkie petycje imigracyjne muszą być złożone w Urzędzie Imigracyjnym (oprócz kilku sytuacji wyjątkowych w kategorii rodzinnej, które pozwalają na złożenie petycji poza USA, np. petycje członków amerykańskich sił zbrojnych stacjonujących w bazach w innych krajach). Reszta procesu konsularnego, po zatwierdzeniu petycji, jest prowadzona przez wydziały konsularne ambasad USA.
Proces
Zatwierdzenie petycji imigracyjnej - rodzinnej, pracowniczej lub w kategoriach humanitarnych albo dla specjalnego imigranta - otwiera drogę do uzyskania wizy imigracyjnej.
Wraz z zawiadomieniem o zatwierdzeniu petycji wysyłanym do sponsora (lub aplikanta jesli w kategorii pozwalającej na samosponsorowanie), Urząd Imigracyjny powiadamia również wydział Departamentu Stanu - prowadzące proces przyznawania wiz imigracyjnych Narodowe Centrum Wizowe w New Hampshire (National Visa Center - NVC).
NVC powiadomi aplikanta listownie kiedy wizy w danej kategorii są "current" - to znaczy poprostu są i można się o nie ubiegać. Ustali również datę interview w ambasadzie i prześle wszystkie niezbędne instrukcje i informacje dotyczące dokumentacji dodatkowej, zaświadczeń i opłat.
Uwaga: Pomimo zatwierdzenia petycji i złożenia wszystkich wymaganych dokumentów, wizy imigracyjnej można nie dostać. Ostateczną decyzję podejmuje konsul (raczej "przed-ostateczną", ponieważ "ostateczną" podejmuje urzędnik imigranicy w porcie docelowym) i to od niego na samym końcu zależy, czy otrzymasz wizę imigracyjną czy nie.
W praktyce wizy imigracyjne wydawane są prawie zawsze, jeżeli osoba spełnia wszystkie wymogi zgodnie z kategorią imigracyjną. Przypadki odmowy wydania wizy imigracyjnej na tym etapie, albo niewpuszczenia osoby do USA po przylocie, są bardzo rzadkie i dotyczą osób związanych z terroryzmem albo z zatajoną wcześniej przeszłością kryminalną, co zostało ujawnione w trakcie prowadzenia sprawy przez ambasadę.
Interview w ambasadzie kończy procedurę imigracyjną poza USA. Oprócz wizy imigracyjnej, aplikant otrzyma rownież pakiet dokumentów ("Visa Packet"), który trzeba zabrać ze sobą i oddać urzędnikom granicznym (koperty z dokumentami w żadnym wypadku nie wolno otworzyć!). Ostateczną decyzję o wpuszczeniu do USA na wizie imigracyjnej - czyli z prawem stałego pobytu, pracy i osiedlenia się - podejmie urzędnik graniczny. Zielona Karta zostanie przesłana pocztą w ciągu 2 - 3 tygodni na podany wcześniej adres.
