IR to skrót od Immediate Relatives, najbliżsi krewni obywatela. Cała kategoria IR (a więc nie tylko żony i mężowie, ale również dzieci i rodzice), jest szczególnie uprzywilejowana. Wizy imigracyjne nie są w niej objęte kwotami imigracyjnymi i są przyznawane natychmiast (immediately available).
Zdjęcie: Marcus Hansson
Kto może uzyskać wizę imigracyjną IR1
- Żona lub mąż;
- Dzieci obywatela i osoby sponsorowanej poniżej 21 lat wyjeżdżające razem z osobą sponsorowaną;
- Dzieci osoby sponsorowanej poniżej 21 lat wyjeżdżające razem z osobą sponsorowaną.
Kto może sponsorować na wizę imigracyjną IR1
- Sponsorem żony lub męża może być tylko obywatel Stanów Zjednoczonych, który ukończył 18 lat. Sama petycja nie wymaga jednak ukończenia 18 lat, teoretycznie sponsorem może więc być osoba młodsza, ale pełnoletności wymaga Affidavit of Support (oświadczenie dotyczące sytuacja finansowej i możliwości utrzymania żony/męża może być również podpisane przez sponsora posiłkowego, wtedy sponsor główny nie musi mieć 18 lat);
Uwaga: Sponsor musi mieszkać na stałe w USA. Z obowiązku utrzymywania (dla celów sponsorowania) stałego zamieszkania w Stanach Zjednoczonych mogą zostać zwolnione osoby przebywające czasowo za granicą na kontraktach, w amerykańskich bazach wojskowych, itd. Od kilku lat petycje rodzinne nie mogą być składane za pośrednictwem ambasad lecz bezpośrednio w Urzędzie Imigracyjnym. Sponsorem najbliższej rodziny nie może być obywatel mieszkający na stałe poza USA.
Wymagania
Osoba ubiegająca się o stały pobyt na podstawie małżeństwa z obywatelem Stanów Zjednoczonych musi wykazać, że jest formalnie żoną lub mężem osoby sponsorującej, a zawarte małżeństwo zostało zarejstrowane w odpowiednim urzędzie w USA albo w innym kraju. Legalność małżeństwa zawartego w innym kraju jest prawie zawsze uznawana w USA, ale niektóre związki (uznawane gdzie indziej), nie są uznawane przez Stany Zjednoczone:
- Wolny związek (konkubinat) - wspólne zamieszkanie nie kwalifikuje do uznania za związek ani nie uprawnia do sponsorowania. Osoba żyjąca w konkubinacie z obywatelem może być jednak sponsorowana w kategorii IR1 jeżeli taki związek jest nie tylko uznawany w kraju pochodzenia osoby sponsorowanej, ale jest tam traktowany tak samo jak związek małżeński (świadczenia, emerytury, prawa do dziedziczenia majątku, itd.);
- Śluby zawierane zgodnie z regionalną lub lokalną tradycją i niezarejestrowane w urzędach, ceremonie plemienne, śluby udzielane przez duchownych nieuznawanych religii lub obrządków, itd., chyba, że takie małżeństwa są uznawane w kraju pochodzenia żony/męża i są traktowane na równi ze związkiem małżeńskim;
- Małżeństwa poligamiczne nie są uznawane w USA nawet jeśli zostały zawarte zgodnie z przepisami kraju, w którym miały miejsce. Urząd Imigracyjny może jednak w takich przypadkach uznać małżeństwo z pierwszą żoną, która może się kwalifikować do wizy imigracyjnej w kategorii IR1;
- Małżeństwa kazirodcze (związek z osobą blisko spokrewnioną) nie są uznawane nigdy, nawet jeśli prawo kraju zawarcia małżeństwa, takie związki akceptuje i uznaje;
- Małżeństwa przez pełnomocnika to śluby, w których jedno lub oboje narzeczeni są nieobecni podczas ceremonii, a ich miejsce zajmuje jeden lub dwoje pełnomocników. Małżeństwa takie były zawierane w średniowieczu, a przepisy niektórych krajów uznają je do dziś. Małżeństwo przez pełnomocnika (Proxy Marriage) nie jest uznawane w USA, chyba, że doszło do skonsumowania go zgodnie z przepisami kraju gdzie ceremonia miała miejsce (lub w USA).
Uwaga: Małżeństwa homoseksualne są już w USA legalne i są podstawą do sponsorowania w kategoriach rodzinnych (zobacz: Sponsorstwo rodzinne). Partner homoseksualny może też być sponsorowany na nieimigracyjną wizę narzeczeńską K1 (zobacz: Wiza narzeczeńska).
Proces
Proces legalizacji lub zmiany pobytu na stały albo uzyskania wizy imigracyjnej poza USA na podstawie sponsorstwa rodzinnego składa się z trzech etapów:
Petycja imigracyjna: Petycja (formularz I-130, Petition for Alien Relative), składana przez współmałżonka obywatela. Jej zatwierdzenie oznacza, że Urząd Imigracyjny (USCIS) uznał prawo żony lub męża do starania się stały pobyt lub o wizę imigracyjną.
Wiza imigracyjna: wizy imigracyjne w kategorii Immediate Relative nie podlegają kwotom imigracyjnym i są przyznawane natychmiast. O fakcie zatwierdzenia petycji powiadamiane jest Narodowe Centrum Wizowe (National Visa Center) w Plymouth, New Hampshire. NVC powiadomi aplikanta o możliwości zmiany statusu (w USA) lub o możliwości starania się o wizę imigracyjną. Osobom przebywającym poza USA, wraz z powiadomieniem NVC przesyła szczegółowe instrukcje dotyczące procesu i wymaganych dokumentów, oraz ustala datę interview w ambasadzie.
Stały pobyt: Immigrant Visa Adjudication to trzeci etap, na którym cudzoziemiec składa podanie o zmianę statusu jeśli jest już w USA, albo o wydanie wizy imigracyjnej jeśli przebywa poza Stanami Zjednoczonymi. Interview w lokalnym Urzędzie Imigracyjnym albo w ambasadzie to dostatni etap sprawy (dla osób wjeżdżających do USA na wizie imigracyjnej, ostatnim etapem jest „admission” - czyli odprawa graniczna.
LUB
Warunkowy stały pobyt: Osoba sponsorowana pozostająca w związku małżeńskim z obywatelem krócej niż 2 lata otrzyma stały pobyt warunkowy, obowiązują tylko przez 2 lata i na taki sam okres jest wydawana zielona karta. Aplikant musi złożyć osobne podanie o usunięcie warunkowości przed upływem 2 lat.
Usunięcie warunkowości pobytu: W okresie 90 dni przed upływem ważności warunkowej zielonej karty, osoba sponsorowana oraz sponsor muszą złożyć podanie o usunięcie warunkowości stałęgo pobytu wraz z dowodami, że związek nadal istnieje.
Zmiana statusu
Podanie o zmianę statusu to formularz I-485, Application to Register Permanent Residence or Adjust Status, które składa osoba sponsorowana. Przed wydaniem decyzji Urząd Imigracyjny zażąda oddania odcisków palców, a FBI sprawdzi informacje kryminalne aplikanta. Razem z aplikacją o zmianę statusu musisz wysłać kopię zatwierdzonej petycji (formularz I-797 Notice of Action), wyniki badań lekarskich, zdjęcia i dokumentację dodatkową. Osoby w uprzywilejowanej kategorii IR1 nie potrzebują wysyłać podania o zezwolenie na pracę, ponieważ proces jest szybki. Osoba taka nie może jednak legalnie pracować do momentu otrzymania zielonej karty, a proces mimo wszystko może się przedłużyć, a wtedy zezwolenie na pracę może być bardzo potrzebne, dlatego wraz z podaniem o zmianę statusu podanie o zezwolenie na pracę warto złożyć. Osoba w trakcie oczekiwania nie może opuszczać USA, ale może się ubiegać o zezwolenie na wyjazd powrót do USA w sytuacjach uzasadnionych (formularz I-131, Advance Parole).
W niektórych przypadkach Urząd Imigracyjny może odstąpić od osobistego spotkania z aplikantem, ale „interview” jest przeważnie wymagane, zwłaszcza w przypadku małżeństwa z obywatelem. W skład wymaganej dokumentacji w przypadku wszystkich procesów sponsorstwa rodzinnego wchodzi również oświadczenie sponsora dotyczące możliwości finasowych utrzymania osoby sponsorowanej (Affidavit of Support).
Zmiana statusu na stały pozwala w niektórych wypadkach na jednoczesne złożenie petycji przez obywatela oraz aplikacji o zmianę statusu przez osobę sponsorowaną, bez koniecznoiści czekania aż petycja zostanie zatwierdzona. Proces taki nazywany jest „One Step Filing” (albo „Concurrent Filing”).
Jeżeli małżeństwo trwa krócej niż dwa lata w momencie składania petycji, osoba sponsorowana otrzyma stały pobyt warunkowo, tylko na okres dwóch lat. Warunkowy stały pobyt (Conditional Permanent Residence) ma na celu „przetestowanie” czy małżeństwo na podstawie którego stały pobyt jest przyznawany, jest prawdziwe a nie tylko „papierowe” i zawarte wyłącznie dla celów imigracyjnych. Jeśli małżeństwo przetrwa wymagany okres, oboje małżonkowie muszą w okresie 90 dni przed drugą rocznicą wydania zielonej karty złożyć dodatkowe podanie o usunięcie warunkowości pobytu (formularz I-751, Petiton to Remove Conditions of Residence). Proces ten można przeprowadzić i uzyskać stały pobyt nawet jeśli z jakichś powodów małżeństwo nie przetrwało wymaganych 2 lat. Do stałego pobytu są więc również uprawnione:
- Wdowy i wdowcy po obywatelu, jeśli małżeństwo zostało zawarte w „dobrej wierze”;
- Osoby, które zawarły małżeństwo w dobrej wierze ale zakończyło się ono rozwodem lub unieważnieniem;
- Osoby, które zawarły małżeństwo w dobrej wierze, ale albo one albo ich dzieci były w jakiś sposób maltretowane, bite, prześladowane lub torturowane fizycznie albo psychicznie przez współmałżonka obywatela, zmuszane do czynów niegodnych albo ich sytuacja rodzinna lub finansowa była niezwykle trudna z winy sponsora (np. skrajna nędza);
- Osoby, dla których utrata statusu stałego rezydenta i konieczność powrotu do kraju pochodzenia oznaczałaby szczególne utrudnienie życiowe (extreme hardship - np. osoby, które zawarły małżeństwo z obywatelem w dobrej wierze i przed przeniesieniem się do USA pozbyły się majątku, sprzedały dom, mieszkanie, itd. oraz straciły możliwość zatrudnienia, albo będą miały trudności z rozpoczęciem nowego życia).
Na interview w przypadku zmiany statusu (w USA) muszą być zawsze obecni oboje małżonkowie. W przypadku pobytu warunkowego wymagane jest drugie interview z udziałem obojga, chyba, że apliakcja o usunięcie warunkowości jest składana przez osobę w jednej z kategorii przedstawionych powyżej. W procesie konsularnym interview w ambasadzie musi odbyć przynajmniej osoba sponsorowana.
Wiza imigracyjna
Proces konsularny jest w całości prowadzony przez Departament Stanu i nie wymaga udziału Urzędu Imigracyjnego po zatwierdzeniu petycji. Narodowe Centrum Wizowe powiadamia aplikanta listownie o wymaganych opłatach i dokumentach kiedy wizy w danej kategorii są bieżące. Ta sama agencja ustala też datę spotkania (interview) w ambasadzie. Wiza imigracyjna uprawnia do wjazdu do USA na statusie stałego rezydenta, a zielona karta jest wysyłana pocztą na podany wcześniej adres.
Złożenie petycji rodzinnej przez obywatela może uprawniać osobę sponsorowaną i dzieci poniżej 21 lat do wjazdu do USA przed jej zatwierdzeniem na nieimigracyjnej wizie K3. Osoba taka zamiast procesu konsularnego w ambasadzie może czekać na zatwierdzenie petycji w Stanach Zjednoczonych. Zamiast wizy imigracyjnej osoba sponsorowana składa wtedy aplikację o zmianę statusu (formularz I-485, Application to Register Permanent Residence or Adjust Status). Jeżeli nie jesteś jeszcze żoną/mężem obywatela USA, możesz się starać o wizę narzeczeńską K1 na podstawie złożonej przez narzeczonego petycji.
Dokumentacja sponsora - petycja
- Petycja rodzinna, formularz I-130 - Petition for Alien Relative;
- Informacje biograficzne, formularz G-325, Biographic Information (dla obojga - 2 osobne formularze);
- Dokumentacja potwierdzająca związek rodzinny: akt ślubu, oraz akt urodzenia osoby sponsorowanej;
- Opłata za petycję.
Dokumentacja sponsora - zmiana statusu
- Petycja rodzinna, formularz I-130 - Petition for Alien Relative;
- Informacje biograficzne, formularz G-325, Biographic Information (dla obojga - 2 osobne formularze);
- Dokumentacja potwierdzająca związek rodzinny: akt ślubu, oraz akt urodzenia osoby sponsorowanej;
- Dokumentacja potwierdzająca wspólne zamieszkanie, zdjęcia, rozliczenia podatkowe, rachunki za świadzczenia, polisy ubezpieczeniowe z nazwiskami obojga małżonków, itd.
- Opłata za petycję.
Dokumentacja osoby sponsorowanej - zmiana statusu
- Aplikacja o zmianę statusu, formularz I-485, Application to Register Permanent Residence or Adjust Status;
- Kopia zatwierdzenia petycji, Powiadomienie, formularz I-797, Notice of Action;
- Affidavit of Support, formularz I-864;
- Dwa jednakowe, nieretuszowane zdjęcia bez nakrycia głowy (chyba że jesteś takiego wyznania, które wymaga nakrycia) na jasnym tle, z przodu;
- Opłata za rozpatrzenie aplikacji.
Dokumentacja osoby sponsorowanej - proces konsularny
- Formularz DS-230 - Aplikacja o Wizę Imigracyjną;
- Formularz DS-157 - Supplemental Application dla mężczyzn w wieku pomiędzy 16 a 45 lat;
- Kopia zatwierdzenia petycji, Powiadomienie, formularz I-797, Notice of Action;
- Affidavit of Support, formularz I-864
- Dokumentacja potwierdzająca związek rodzinny: akt ślubu, akty urodzenia;
- Paszport ważny co najmniej 6 miesięcy poza planowaną datę powrotu z USA;
- Dwa jednakowe, nieretuszowane zdjęcia bez nakrycia głowy (chyba że jesteś takiego wyznania, które wymaga nakrycia) na jasnym tle, z przodu;
- Opłata wizowa.
Uwaga: Urząd Imigracyjny lub konsul mogą zawsze zażądać dodatkowej dokumentacji, podobnie jak w przypadku każdej innej wizy nieimigracyjnej czy imigracyjnej.
Uwaga: Pomimo, że USA mogą uznać niektóre bardziej „egzotyczne” formy zawierania związków małżeńskich jeśli są one uznawane w kraju zawarcia związku, uzyskanie pobytu w takich kategoriach jest niezwykle trudne i wymaga licznej dokumentacji. Nie można określić jakie dokumenty mogą być potrzebne bez analizy konkretnego przypadku.
Podsumowanie
Sponsorstwo rodzinne w kategorii IR1 to najpewniejszy i najbardziej „bezbolesny” sposób emigracji do Stanów Zjednoczonych. Warunki do spełnienia są proste, wymagania przejrzyste i jasne, a dokumentacja nie wymaga żadnych specjalnych starań. Prawie każdy ma akty urodzenia i ślubu, a ustalenie pokrewieństwa ogranicza się do przetłumaczenia kilku dokumentów.
