Ameryki nie można opisać na kilku stronach ani nawet na kilku tysiącach stron. Napisano o tym kraju miliony książek i nakręcono nieskończoną ilość filmów - od westernów po komedie i historie mafii - a mimo to reszta świata wciąż wie o Ameryce zadziwiająco niewiele.
Trudno się temu dziwić, Ameryka to ogromna mieszanka wszystkiego: kultur, tradycji, narodowści, ras, kuchni i języków. Zamieszkały nie od 35,000 lat, ale od co najmniej 100 tysięcy, kontynent amerykański przeżył prawdopodobnie setki fal kolonizacyjnych na przestrzeni tysięcy lat. Archeologowie dostarczają wciąż nowych dowodów na to, że Amerykę odkrywały wiele razy, niezależnie od siebie, różne ludy w różnych epokach. Fala ze wschodniej Azji przez Cieśninę Beringa w czasie ostatniego zlodowacenia, to tylko jeden z wielu etapów podboju tego kontynentu.
Jako państwo, Ameryka pojawiła się na mapie świata 4 lipca 1776 roku. Trzynaście brytyjskich kolonii* ogłosiło wtedy wspólnie Deklarację Niepodległości, a niebawem Aktem Konfederacji stworzyło związek prawie całkiem niezależnych stanów. Seria wojen, najpierw z Anglią, potem z Indianami i Meksykiem, przyczyniła się do powiększenia terytorium kraju. Zakup Louisiany w 1803 roku powiększył obszar Stanów Zjednoczonych o prawie 2/3, a zakup Florydy od Hiszpanii i przyłączenie Texasu sprawiły, że USA stały się jednym z największych krajów świata. Traktat pokojowy z Meksykiem dodał do terytorium USA prawie cały południowy zachód, a zakup Alaski od Imperium Rosyjskiego w marcu 1867 dodał ponad milion 700 tysięcy kilometrów kwadratowych.
Dziś kontynentalne Stany Zjednoczone to obszar 3.79 miliona mil kwadratowych (9.83 miliona km) i czwarte miejsce po Rosji, Chinach i Kanadzie wśród największych państw świata. USA to również 315 milionów mieszkańców i cztery strefy czasowe, wciąż największa potęga militarna i ekonomiczna z prawie 14 trylionami** (w systemie europejskim 14 bilionów) dolarów dochodu narodowego rocznie, 50 zróżnicowanych pod każdym względem stanów, kilkanaście dialektów i odmian języka angielskiego i kilkaset języków ze wszystkich stron świata.
Trudno przewidzieć czy i kiedy Amerykanie staną się narodem monolitycznym, jak Niemcy czy Polacy, choć o narodzie amerykańskim mówi się od samego początku istnienia tego kraju. Coś trudnego do zrozumienia dla kogoś z zewnątrz, łączy jednak Hindusa, Irlandczyka, Polaka i Filipińczyka. Ludzie już tu urodzeni odczuwają swoją amerykańskość podobnie, bez względu na pochodzenie. Wszyscy tak samo złoszczą się na politykę, na wojnę, którą prowadzimy, albo którą właśnie rozpoczniemy, o czym informują nasze niezależne media, na ceny benzyny i na nowe ustawy, którymi wciąż zaskakuje nasz rozkoszny Kongres, albo legislatuara stanowa, albo w końcu nasze miasto.
Ameriguide to zaledwie skromna próba przybliżenia tego kraju i przedstawienia go przynajmniej w głównym zarysie. Ameryka to więcej niż kraj, to ziemia naprawdę niezwykła, koncept, który został zrealizowany prawie na naszych oczach, ale którego przyszłość nie jest wcale taka oczywista jakby się mogło wydawać. Można tu znależć dosłownie wszystko: wspaniałe pałace i nadzwyczajne pejzaże, rezerwaty Indian, wioski współczesnych łowców aligatorów, najlepsze uczelnie, supernowoczesne metropolie, muzea i najlepsze galerie. Są też zabytki, w co nie chcą wierzyć Europejczycy, są żyjący do dziś w XVI wieku, bez prądu i telewizji Amisze i odgrodzeni od zewnętrznego świata Indianie Hopi. Jest Hollywood i Disneyland, są największe talenty i multi-milionowe zarobki "artystów" bez talentu. Jest też bieda całych dzielnic i bankructwo miast, przerażająca przestępczość i gangi, mafie i bezczelne oszustwa polityków. Ameryka jest całkiem inna z bliska, widziana na własne oczy, niż ta kreowana przez foldery albo przez katastroficzne wizje reżyserów. Nie jest ani taka piękna jak na plakatach, ani taka zła i brzydka jak w filmach z Fabryki Snów. Mamy nadzieję, że nasze strony pomogą Wam drodzy użytkownicy w poznaniu i zrozumieniu tego kraju.
*) Wszystkie współczesne podręczniki podają, że USA powstały w wyniku konfederacji i ogłoszenia niepodległości 13 angielskich kolonii, ale to informacja nie całkiem ścisła. Kolonii było w rzeczywistości dwanaście, ponieważ Delaware nie był osobną brytyjską kolonią, lecz jednym z powiatów (wtedy tłumaczenia na "hrabstwo", jak amerykańskie "county" tłumaczą do dziś polskie słowniki, miało jescze sens) prowincji Maryland (1669-1672), a później, wraz z kilkoma innymi powiatami, prywatną własnością Williama Penna, od którego nazwiska wzięła się nazwa stanu Pennsylvania. Nazwa Delaware odnosiła się do kilku południowych powiatów w kolonii Pensylvania wzdłuż rzeki Delaware. Pensylvania miała wtedy dwa osobne zgromadzenia (rodzaj lokalnego parlamentu), Upper Counties i Lower Counties Assembly. W 1765 roku Lower Counties usiłowały uzyskać niepodległość od Pensylvanii i od korony brytyjskiej w odpowiedzi na słynny Stamp Act, ale bezskutecznie. Lower Counties były reprezentowane przez dwóch przedstawicieli, Thomas'a McKean'a i Caesar'a Rodney'a podczas drugiego Kongresu Kontynentalnego w 1776 roku, ale powiaty Delaware nie miały wtedy ani statusu stanu, ani osobnej kolonii. Głosy przedstawicieli 12 kolonii, oraz głos oddany przez Rodney'a jako delegata powiatów Delaware za oddzieleniem się od brytyjskiej korony, pozwoliły na prawie jednogłośne uchwalenie Deklaracji Niepodległości (delegat New York wstrzymał się od głosu w oczekiwaniu na instrukcje z New York Assembly). Udział przedstawiciela Delaware w głosowaniu nad przyjęciem Deklaracji Niepodległości oznacza, że wszyscy delegaci uznawali status Lower Counties jako osobnego obszaru z prawem głosu w Kongresie Kontynentalnym, ale w momencie głosowania nie miało to żadnego znaczenia w samym Delaware, zdominowanym przez Lojalistów. Powiaty Delaware zostały przekształcone w stan rok po Deklaracji Niepodległości, w 1777 roku. Stan Delaware ratyfikował Deklarację w lutym 1779 roku (Maryland dopiero w lutym 1781), ale został przyjęty do Unii (jako trzynasty stan) 9 tat później, w 1786 roku. Deklaracja Niepodległości spowodowała wybuch wojny z Anglią, zwanej Amerykańską Rewolucją, zakończonej w październiku 1781 roku kapitulacją armii generała Corwallis'a w Yorktown, Virginia. Dwa lata później Traktat Paryski zatwierdził wynik wojny co oznaczało formalne uznanie nowego państwa.
**) W USA na określenie europejskiego miliarda używa się "billion": Eur. tysiąc - U.S. thousand, Eur. milion - U.S. million, Eur. miliard - U.S. billion, Eur. bilion - U.S. trillion.
