Amerykańskie przepisy imigracyjne to labirynt, przez który trudno przebrnąć nawet w tak prostych sytuacjach jak zwykłe podanie o wizę. Jeszcze trudniejsze wydaje się uzyskanie czegokolwiek będąc już w USA. Tak jest w "normalnych" czasach, kiedy wszystko działa tak jak zawsze. W sytuacjach ekstremalnych, takich jak obecna epidemia koronawirusa, nic nie jest jednak normalne.
Zdjęcie: Archiwum
50 tysięcy Amerykanów przebywających w innych krajach nie może wrócić do domu z powodu pandemii. Tysiące ludzi z całego świata - turystów, biznesmanów, studentów, osób na kontraktach pracowniczych i przebywających w USA z wielu innych powodów - zostało też uwięzionych w Ameryce. Nikt o nich nie wspomina w telewizyjnych wywiadach, w dziennikach ani w doniesieniach prasowych, choć wielu z nich znalazło się w bardzo trudnej sytuacji. Osoby przebywające w USA na wizach pracowniczych, w większości przypadków mają zapewnione zakwaterowanie i jeśli mają jakieś skromne oszczędności, mogą przetrwać kilka tygodni albo dłużej. Gorzej z zagranicznymi studentami na uczelniach, które zawiesiły wykłady i zajęcia. W jeszcze trudniejszej sytuacji znaleźli się turyści, którzy nie zdążyli przerwać wakacji i jak najszybciej wrócić do domu. Przypomnijmy: informacje na temat pandemii były bardzo skąpe jeszcze wtedy, kiedy wirus pojawił się już na Zachodnim Wybrzeżu USA. Zagrożenie było długo bagatelizowane, również przez wladze. Wydawało się, że epidemia nie będzie taka groźna, do momentu, kiedy linie lotnicze zawiesiły loty i powrót stał się niemożliwy. Trudno znaleźć jakieś informacje na ich temat, na razie nie wiadomo nawet ilu ich jest. Czy mają dach nad głową? Czy mogą liczyć na jakąś pomoc?
Najważniejszym problemem dla wszystkich uwięzionych w USA jest teraz przetrwanie do czasu, kiedy zostaną przywrócone połączenia lotnicze umożliwiające powrót. Do dziś (16 kwietnia, 2020) tylko California stworzyła program pomocy finansowej dla osób bez statusu. Nie wiadomo jednak dokładnie kto zakwalifikuje się do prpogramu, informacje są skąpe i fragmentaryczne, a sama pomoc - symboliczna. Gubernator Gavon Newsom ionformując o nowym programie powiedział, że nowostworzony specjalny fundusz (Disaster Relief Fund) w wysokości 75 milionów dolarów, pozwoli na udzielenie pomocy w wysokości 500 dolarów 150 tysiącom nielegalnych imigrantów. W oświadczeniu użył jednak sformulowania "coronavirus relief funds to workers living in the US illegally" - "fundusz pomocy dla pracowników nieszkających w USA nielegalnie", nie wiadomo więc dokładnie czy pomoc obejmie też osoby, które "przesiedziały" wizę, są już "nielegalnymi imigrantami", ale w USA nie pracowały ani nie pracują.
Nielegalni imigranci i ci przebywający w USA tymczasowo, nie są uprawnieni do pomocy w wysokości 1,200 dolarów na osobę w ramach uchwalonego niedawno przez Kongres programu CARES. Public Policy Institute of California podaje, że w roku 2014 w stanie mieszkało na stałe ponad 2 i pół miliona nielegalnych imigrantów, którzy zasilili budżet stanowy w tym samym roku płaconymi przez nich podatkami w łącznej wysokości 2 i pół miliarda dolarów.
Można podejrzewać, że większość skazanych na przymusowy pobyt w USA osób najmniej martwi się teraz swoim statusem pobytowym, nawet jeżeli wiza już wygasła, albo kończy się (lub już się skończył) okres legalnego pobytu w ramach wymiany bezwizowej. W normalnych okolicznościach przedłużenie pobytu poza ważną wizę jest traktowane jako poważne wykroczenie, zagrożone bolesnymi konsekwencjami, nawet z permanentnym zakazem ponownego wjazdu do USA włącznie. Nielegalny pobyt od 180 do 365 dni poza ważność wizy oznacza 3-letni zakaz wjazdu, powyżej roku - 10-letni.
Urząd Imigracyjny (Department of Homeland Security -DHS) zaleca złożenie podania o przedłużenie wizy (lub o zmianę statusu, jeżeli aplikant ma podstawy do zmiany). DHS informuje też, że podania złożone po wygaśnięciu wizy będą przyjmowane i rozpatrywane jeżeli podanie nie zostało złożone w terminie z pwodu pandemii koronawirusa w USA. Urząd Imigracyjny (DHS) może zatwierdzić podanie o przedłużenie pobytu (formularz I-539) albo o zmianę statusu (I-129) złożone po wygaśnięciu wizy, jeżeli przedłużenie pobytu poza wizę zostało wymuszone nadzwyczajnymi okolicznościami (Szczególne sytuacje) nad którymi aplikant nie miał kontroli, takie jak konsekwencje pandemii. Każde podanie zostanie rozpatrzone indywidualnie. Więcej informacji można znaleźć na specjalnej stronie Departamentu Bezpieczeństwa Narodowego.
Osoby przebywające w USA w ramach wymiany bezwizowej nie mogą ani zmienić statusu ani złożyć podania o przedłużenie wizy, ponieważ faktycznie nie posiadają żadnej wizy (wymiana bezwizowa). W sytuacjach takich jak obecna pandemia, mogą jednak wystąpić o przedłużenie pobytu jednorazowo o 30 dni. Jeżeli sytuacja się nie zmienia i wyjazd z USA jest w dalszym ciągu niemożliwy, można się starać o, kolejne przedłużenia, każdorazowo o 30 dni. Pomimo, że strony internetowe Urzędu Imigracyjnego umożliwiają złożenie wielu różnych podań, doradzamy skontaktowanie się z adwokatem imigracyjnym. Więcej informacji można też uzyskać na stronie kontaktowej Urzędu Immigracyjnego korzystając ze skomputeryzowanego systemu "Ask Emma".
